|
Prace SKN Gleboznawstwa i Ochrony Środowiska
2004 / 2005
Założenia do programu monitoringu gleb leśnych Karkonoskiego Parku Narodowego w świetle przestrzennego zróżnicowania właściwości tych gleb
Autorzy: | Opiekun naukowy tematu: |
Jarosław Waroszewski
Magdalena Harczuk
Barbara Madziarczyk
Dorota Duszyńska |
dr hab. Anna Karczewska |
Streszczenie:
Karkonosze tworzą barierę orograficzną dla napływających mas powietrza, przez co narażone są na akumulację zanieczyszczeń pochodzących z atmosfery. W ramach programu ochrony Parku Narodowego przewiduje się prowadzenie monitoringu środowiska glebowego, z uwzględnieniem podstawowych właściwości gleb, ich zasobności i zanieczyszczenia. Monitoring gleb stanowić ma integralny element monitoringu siedlisk leśnych KPN, realizowanego na stałych powierzchniach, w sieci prostokątów 200x300 m. Gleby Parku wykazują silne zróżnicowanie ze względu na bogaty relief i znaczny procent pokrycia powierzchni głazami. Celem badań było określenie zmienności właściwości gleb w obrębie kilkunastu wybranych punktów monitoringowych i na ter podstawie sformułowanie zaleceń dotyczących sposobu pobierania próbek dla celów monitoringu, a zwłaszcza określenie niezbędnej liczby próbek, aby uzyskane wyniki były reprezentatywne.
W rejonie Jagniątkowa, na obszarach leśnych KPN, wyznaczono 13 powierzchni pilotażowych, zróżnicowanych pod względem warunków siedliskowych i cech typologicznych gleb. Z każdej powierzchni badawczej o powierzchni około 300 m2 pobrano po 12 próbek glebowych z poziomów mineralnych oraz 12 próbek próchnicy nadkładowej.
W terenie oznaczono typ oraz miąższość próchnicy nadkładowej i opisano cechy morfologiczne poziomów mineralnych gleb. Po wysuszeniu próbki poddano badaniom laboratoryjnym. Oznaczano:
-Skład granulometryczny próbek mineralnych metodą sedymentacyjno-sitową
-Zawartość substancji organicznej metodą wyżarzania
-Odczyn gleb w 1M KCl
-Zawartość metali ciężkich
Analiza statystyczna pozwoliła na określenie zmienności wymienionych właściwości gleb, związanej z makro- i mikroreliefem, nachyleniem stoku oraz innymi czynnikami.
Wstępne wyniki wskazują na znaczne zróżnicowanie głównie takich właściwości jak: miąższość ściółki i zawartość substancji organicznej w pobranych próbkach, znaczne różnice dotyczyły także oznaczonych całkowitych zawartości metali ciężkich
w mineralnych i organicznych poziomach gleb nawet w obrębie jednej powierzchni. Niewielką zmienność wykazują natomiast: pH oraz skład granulometryczny ziemistych części próbek mineralnych. Szczegółowe wyniki analizy statystycznej zostaną podane w komunikacie. Wnioski z badań i ich analizy statystycznej posłużą do wypracowania programu monitoringu dla całego obszaru Parku Narodowego,
a zwłaszcza określenia metodyki prac terenowych.
| |
