Historia Instytutu
|
Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska wywodzi się z Katedry Gleboznawstwa, utworzonej w 1946 roku na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu. Początkowo mieściła się ona przy ul. Norwida 25, w Gmachu Głównym Wyższej Szkoły Rolniczej we Wrocławiu, wydzielonej w 1951 roku z Uniwersytetu i Politechniki. Organizatorem Katedry i jej pierwszym kierownikiem w latach 1946-1960 był prof. Jan Tomaszewski - wybitny gleboznawca, który przybył do Wrocławia z Lublina. Pod Jego kierunkiem przeprowadzono szeroko zakrojone prace kartograficzno-gleboznawcze dokumentujące właściwości i rozmieszczenie gleb Dolnego Śląska. Do pierwszych współpracowników prof. Tomaszewskiego należeli Jan Rokicki, Stanisław Kowaliński i Antonina Kurnatowska. W roku 1960 kierownictwo Katedry przejął jeden z pierwszych współpracowników prof. Tomaszewskiego - prof. Stanisław Kowaliński. Naukowa i organizacyjna działalność tego wybitnego gleboznawcy, twórcy polskiej szkoły mikromorfologii gleb, zaowocowała rozwojem nowoczesnych metod badawczych i ukierunkowaniem badań w Katedrze. W tym czasie w ośrodku wrocławskim rozwinięto badania w zakresie genezy i systematyki, mikromorfologii i mineralogii oraz fizyki i chemii gleb. Zainicjowane przez prof. Kowalińskiego rozwiązania organizacyjne przyczyniły się do powstania specjalistycznych pracowni: mikromorfologii gleb, rentgenografii i derywatografii, a także badań związków próchnicznych. W 1968 roku polskie uczelnie ogarnęła fala strajków studenckich, protestujących przeciwko komunistycznemu systemowi. Reperkusją tych wystąpień były liczne represje ze strony władz i restrukturyzacja uczelni akademickich w kraju, polegająca m.in. na łączeniu katedr w duże instytuty. W 1970 roku Katedrę Gleboznawstwa włączono do nowo utworzonego Instytutu Chemii Rolniczej, Gleboznawstwa i Mikrobiologii, który został ulokowany w nowym gmachu przy ulicy Grunwaldzkiej 53. Dyrektorem Instytutu został prof. Kazimierz Boratyński (1970—1975), a następnie prof. Leszek Szerszeń (1975—1982). Zakładem Gleboznawstwa w dalszym ciągu kierował prof. Kowaliński, który demonstrował polityczną niezależność. Cieszył się On uznaniem zagranicą, dzięki czemu Zakład Gleboznawstwa miał liczne kontakty z ośrodkami badawczymi z całego świata. W 1979 roku - po objęciu przez prof. Kowalińskiego stanowiska dyrektora Instytutu Gleboznawstwa w SGGW w Warszawie - kierownikiem Zakładu Gleboznawstwa został prof. Jan Borkowski. W 1980 roku, pod wpływem olbrzymiego entuzjazmu wyzwolonego solidarnościowym zrywem, rozpoczął się proces demokratyzacji Uczelni. Doprowadziło to do zmarginalizowania roli uczelnianych komitetów komunistycznej partii i uzyskania daleko idącej autonomii środowiska akademickiego. W 1981 roku powrócił z Warszawy prof. Kowaliński. Wprowadzony w grudniu 1981 roku stan wojenny, nie mógł zahamować zapoczątkowanych w 1980 roku zmian. Wkrótce zlikwidowano instytuty i w 1982 roku reaktywowano Katedrę Gleboznawstwa, której kierownikiem został prof. Bronisław Giedrojć. W jej ramach utworzono następujące pracownie:
W latach 80. działalność badawcza Katedry koncentrowała się głównie na zagadnieniach dotyczących oddziaływania czynników antropogenicznych na środowisko, zwłaszcza na jego zanieczyszczeniu metalami ciężkimi. Ze względu na rozszerzenie zakresu badań, w 1987 roku Katedra Gleboznawstwa przemianowana została na Instytut Gleboznawstwa i Ochrony Środowiska Rolniczego, w którym funkcje dyrektora pełnili: prof. Leszek Szerszeń (1987-1991), prof. Tadeusz Chodak (1991-2006) oraz prof. Jerzy Weber (od 2006). W 2007 roku jednostka została przemianowana na Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska. W 2009 roku do Instytutu włączono do Uczelniane Laboratorium Analityczne, na bazie którego utworzono Centrum Analiz Jakości Środowiska. Aktualnie działalność naukowa Instytutu obejmuje następujące zagadnienia: · rola masywnych skał macierzystych w kształtowaniu właściwości gleb wietrzeniowych Sudetów, · recykling składników organicznych i mineralnych zawartych w odpadach oraz możliwości ich wykorzystania do celów rolniczych i rekultywacyjnych, · transformacja materii organicznej w różnych ekosystemach i jej wpływ na właściwości środowiska glebowego, · mobilność i formy pierwiastków śladowych w glebach na obszarach dawnego i obecnego wydobycia i przetwórstwa rud metali oraz rekultywacja tych gleb, · monitoring środowiska glebowego obszarów chronionych lub zagrożonych ekologicznie, · dynamika właściwości gleb organicznych i organiczno-mineralnych na obszarach objętych pożarami na Dolnym Śląsku, · wybrane właściwości wodne supersorbentów i ich wpływ na gospodarkę wodną gleb. Instytut jest liczącym się w świecie ośrodkiem naukowym, o czym świadczy powoływanie jego pracowników na eksponowane stanowiska w międzynarodowych organizacjach naukowych: Vice President of the European Union of Geosciences (2002-2003), President of the Soil System Science Division European Geosciences Union (2003-2007), Vice Chair of the International Society for Environmental Biogeochemistry (2003-2011), President of the International Humic Substances Society (2008-2010). Pracownikom Instytut powierzono też organizację trzech światowej rangi konferencji naukowych: prof. Stanisław Kowaliński zorganizował w 1969 roku 3 Kongres Mikromorfologii Gleb ISSS (International Soil Science Society), prof. Jerzy Drozd w 1996 roku był organizatorem 8 Kongresu IHSS (International Humic Substances Society), a prof. Jerzy Weber w 2001 roku był organizatorem 15 Kongresu ISEB (International Society for Environmental Biogeochemistry). W 2015 roku w Instytucie zatrudnionych jest 21 nauczycieli akademickich, w tym 5 z tytułem naukowym profesora, 2 doktorów habilitowanych oraz 14 doktorów.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
