|
Prace SKN Gleboznawstwa i Ochrony Środowiska
2002 / 2003
Ocena wpływu Szosy Jakuszyckiej na zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi w sąsiedztwie Karkonoskiego Parku Narodowego
Autorzy: | Opiekun naukowy tematu: |
Sebastian Lizurek
Sylwia Zając |
dr hab. inż. Anna Karczewska |
Streszczenie:
Stwierdzono znaczne zróżnicowanie zawartości pierwiastków śladowych w badanych ściółkach leśnych. W największych
ilościach występował ołów (od 31 do 308 mg/kg suchej masy, średnio 152 mg/kg s.m.), w mniejszych ilościach cynk (od 14 do
321 mg/kg, średnio 44 mg/kg) i w relatywnie najmniejszych - miedź (od 3 do 19 mg/kg, średnio 11 mg/kg s.m.). Stwierdzone
koncentracje metali zbliżone są generalnie do ilości podawanych dla wysokogórskich partii Karkonoszy, najbardziej
narażonych na zanieczyszczenia transgraniczne. Zgodnie z oczekiwaniami, zawartości miedzi i cynku (poza jednym wyjątkiem)
można ogólnie zaklasyfikować jako niskie i nie stwarzające zagrożenia dla środowiska. Natomiast bardzo wysokie zawartości
ołowiu są oczywistym dowodem na negatywne oddziaływanie drogi. Należy jednak pamiętać, że akumulacja metali w ściółkach
leśnych jest procesem długotrwałym, toteż aktualnie stwierdzone koncentracje ołowiu są sumą zanieczyszczeń z emisji
wieloletniej.
Próba uchwycenia zależności między stopniem zanieczyszczenia ściółek leśnych, a odległością od drogi, nie dała
oczekiwanych rezultatów. Stwierdzono przemożny wpływ konfiguracji terenu (większe zawartości ołowiu na stokach wznoszących
się ponad szosę w porównaniu ze stokami poniżej szosy), a przede wszystkim wpływ charakteru pobranej próbki na kumulację
metali (im wyższa zawartość substancji organicznej - tym wyższa zawartość ołowiu). Wskutek tych zależności, tylko w
niektórych transektach wykazano malejącą kumulację ołowiu w miarę oddalania się od drogi.
Wykonane badania pozwoliły udowodnić negatywne oddziaływanie Szosy Jakuszyckiej na środowisko glebowe obszarów
położonych w sąsiedztwie Karkonoskiego Parku Narodowego, przejawiające się szczególnie wysokimi zawartościami ołowiu w
próchnicach (ściółkach) leśnych. Badania wykazały ponadto wpływ morfologii terenu na rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń
oraz charakteru pokrywy glebowej na ich akumulację.
| |
